میومکتومی یک جراحی است که با هدف از بین بردن فیبروم‌های رحمی انجام می‌شود. این روش شامل برداشتن فیبروم‌ها با حفظ رحم است و آن را به گزینه‌ای مناسب برای زنانی تبدیل می‌کند که در آینده قصد باروری دارند یا نمی‌‌خواهند هیسترکتومی انجام دهند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به طور کامل به بررسی این روش جراحی بپردازیم.
مزایای میومکتومی
میومکتومی نقش مهمی در درمان فیبروم رحم ایفا می‌کند و چندین مزیت مهم را ارائه می دهد که عبارتند از:
- از بین بردن علائم فیبروم: فیبروم‌های رحمی می‌توانند باعث طیف وسیعی از علائم مانند خونریزی شدید قاعدگی، درد یا فشار لگن، مشکلات ادراری و مشکلات باروری شوند. این جراحی می‌تواند این علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشد.
- حفظ باروری: برای زنانی که در آینده قصد بارداری دارند، میومکتومی روشی مناسب برای برداشتن فیبروم‌ها و حفظ رحم است. این روش امکان بارداری و زایمان موفق را فراهم می‌کند.
- جایگزین هیسترکتومی: هیسترکتومی، برداشتن رحم، یک درمان قطعی برای فیبروم رحم است. با این حال، روشی تهاجمی‌تر است و ممکن است برای زنانی که مایل به حفظ اندام‌های تناسلی خود هستند، گزینه‌ی مناسبی نباشد.
انواع روش‌های میومکتومی
روش‌های رایج میومکتومی شامل میومکتومی شکمی، لاپاراسکوپیک و هیستروسکوپیک است که در این بخش به طور کامل به آن‌ها خواهیم پرداخت.
میومکتومی شکمی
میومکتومی شکمی از طریق روش جراحی باز سنتی انجام می‌شود. یک برش افقی یا عمودی مشابه برش سزارین در قسمت تحتانی شکم ایجاد می‌شود. این برش امکان دسترسی مستقیم به رحم برای برداشتن فیبروم را برای جراح فراهم می‌کند.
میومکتومی شکم امکان دسترسی عالی به فیبروم‌ها را فراهم می‌کند و روشی مناسب برای فیبروم‌های بزرگتر یا چندگانه و برای مواردی که فیبروم‌ها عمیقاً در دیواره رحم فرو رفته اند، است. همچنین فرصتی را برای معاینه کامل اندام‌های لگنی در طول عمل فراهم می‌کند. با این حال، این روش در مقایسه با سایر انواع میومکتومی تهاجمی‌تر است و در نتیجه زمان بهبودی طولانی‌تر، درد بیشتر و خطر عوارضی مانند عفونت و از دست دادن خون افزایش می‌یابد.
میومکتومی لاپاراسکوپیک
میومکتومی لاپاروسکوپیک یک روش کم تهاجمی است که با استفاده از لاپاراسکوپ انجام می‌شود که یک لوله نازک با دوربین است. در این روش چندین برش کوچک در شکم ایجاد می‌شود که از طریق آن‌ها لاپاراسکوپ و سایر ابزارهای جراحی وارد می‌شوند.
میومکتومی لاپاراسکوپیک مزایای متعددی دارد، از جمله برش‌های کوچکتر، کاهش از دست دادن خون، زمان بستری کوتاه‌تر در بیمارستان، بهبودی سریع‌تر و درد کمتر پس از عمل در مقایسه با میومکتومی شکمی. با این حال، ممکن است برای فیبروم‌های بزرگتر یا عمیق‌تر چالش‌برانگیز باشد و جراحان زنان انگشت شماری در این حیطه تخصص دارند و به راحتی این جراحی را انجام می‌دهند. دکتر فرحناز دادخواه یکی از بهترین جراحان زنان در حیطه‌ی لاپاراسکوپی هستند.
میومکتومی هیستروسکوپیک
میومکتومی هیستروسکوپیک یک روش غیر تهاجمی است که از طریق واژن و دهانه رحم و بدون برش شکمی انجام می‌شود. یک هیستروسکوپ، که یک لوله نازک با دوربین است، از طریق دهانه رحم وارد رحم می‌شود. جراح از ابزارهای تخصصی برای برداشتن فیبروم‌ها یا تراشیدن آن‌ها با راهنمایی هیستروسکوپ استفاده می‌کند.
میومکتومی هیستروسکوپیپ برای فیبروم‌هایی که در داخل حفره رحم قرار دارند یا از آن بیرون زده اند، مناسب است. در مقایسه با میومکتومی شکمی یا لاپاروسکوپیک، زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد، جای زخم قابل مشاهده‌ای ندارد و درد کمتری پس از عمل برای بیمار به همراه دارد. با این حال، ممکن است برای فیبروم‌های بزرگتر یا عمیق‌تر مناسب نباشد و خطر سوراخ شدن رحم در طول عمل وجود دارد.
آمادگی برای میومکتومی
قبل از انجام میومکتومی، چندین آزمایش و ارزیابی تشخیصی ممکن است برای ارزیابی اندازه، تعداد، محل و ویژگی‌های فیبروم‌ها و همچنین وضعیت کلی رحم و ساختارهای اطراف آن انجام شوند، از جمله:
- سونوگرافی لگن: این تست تصویربرداری از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از رحم و فیبروم‌ها استفاده می‌کند و به تعیین اندازه، محل و تعداد آن‌ها کمک می‌کند.
- تصویربرداری با MRI: اسکن MRI تصاویر دقیقی از رحم و فیبروم‌ها ارائه می‌کند و امکان تجسم و ارزیابی بهتر ویژگی‌های آن‌ها مانند خونرسانی و نزدیکی به سایر ساختارها را فراهم می‌کند.
- بیوپسی آندومتر: در برخی موارد، بیوپسی آندومتر ممکن است برای رد هر گونه بیماری زمینه‌ای دیگر، مانند سرطان آندومتر، که ممکن است علائمی مشابه علائم فیبروم ایجاد کند، انجام شود.
میومکتومی چگونه انجام می‌شود؟
این بیماری تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. هر چند با توجه به شرایط بیمار ممکن است از بی حسی عمومی برای بیمار استفاده شود.
برش ایجاد شده در این جراحی، به روش آن بستگی دارد. در میومکتومی شکمی، یک برش افقی یا عمودی در قسمت تحتانی شکم، در میومکتومی لاپاراسکوپیک چندین برش کوچک در شکم و در میومکتومی هیستروسکوپیک هیچ برشی در شکم ایجاد نمی شود.
هنگامی که روش جراحی مشخص شد، جراح اقدام به برداشتن فیبروم‌های رحمی می‌کند. تکنیک‌های خاص مورد استفاده به عواملی مانند اندازه، محل و تعداد فیبروم‌ها و همچنین تخصص جراح بستگی دارد. تکنیک‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- برای فیبروم‌هایی که در دیواره رحم قرار دارند، جراح با دقت فیبروم را از بافت سالم اطراف جدا می‌کند و آن را دست نخورده خارج می‌کند.
- در برخی موارد، پس از برداشتن فیبروم، جراح ممکن است برای اطمینان از بسته شدن مناسب و کاهش خطر خونریزی یا عوارض، دیواره رحم را بخیه بزند.
- برای فیبروم‌های بزرگتر که نمی‌توان آن‌ها را دست نخورده برداشت، جراح ممکن است از تکنیکی به نام مورسلاسیون استفاده کند. این روش شامل تقسیم فیبروم به قطعات کوچکتر برای خارج کردن آن از طریق روش‌های مختلف است.
آیا فیبروم‌ها بعد از میومکتومی دوباره رشد می‌کنند؟
احتمال عود فیبروم پس از میومکتومی می‌تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع جراحی انجام شده، اندازه و محل فیبروم‌ها و ویژگی‌های فردی بیمار متفاوت باشد. در حالی که میومکتومی با هدف حذف فیبروم‌های موجود انجام می‌شود، تضمین نمی‌کند که فیبروم‌های جدید در آینده ایجاد نشوند.
تحقیقات نشان می دهند که خطر کلی عود فیبروم پس از میومکتومی نسبتاً کم است. با این حال، میزان عود آن می‌تواند در بین افراد بسیار متفاوت باشد. مطالعات میزان عود را از 10٪ تا 50٪ در طی پنج سال پس از میومکتومی گزارش کرده اند. خطر بازگشت برای زنانی که فیبروم‌های متعدد یا بزرگتر، سابقه خانوادگی فیبروم یا سابقه قبلی عود فیبروم داشتند، بیشتر است.
ویزیت‌های منظم با یک متخصص زنان پس از میومکتومی برای نظارت بر هرگونه علائم بازگشت فیبروم‌ها مهم است. ممکن است از مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI برای ارزیابی رحم و تشخیص هر گونه فیبروم جدید استفاده شود. انجام این جراحی توسط یک متخصص و جراح زنان حاذق می‌تواند در جلوگیری از خطرات و عوارض ناخواسته نقش مهمی داشته باشد.
